W środę 23 lipca dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie podpisał zarządzenie o utworzeniu zespołu zadaniowego ds. reagowania w sytuacjach kryzysowych na linii niedźwiedź – człowiek. Jego celem będzie wypracowanie rozwiązań i dobrych praktyk służących ograniczeniu postępującego zjawiska synantropizacji drapieżników.
- To nasza odpowiedź na apele samorządowców i mieszkańców, uważamy bowiem, że można i trzeba podjąć działania, które pozwolą uniknąć stosowania radykalnych metod w rozwiązywaniu problemu – zaznacza Marian Pigan, dyrektor RDLP w Krośnie. - Pierwsze spotkanie robocze w tej sprawie odbyliśmy 9 lipca. Leśnicy z górskiej części regionu omówili wówczas aktualną sytuację i znane im zdarzenia konfliktowe z udziałem dużych drapieżników.
Zespołem kierować będzie dr n. przyrodniczych Magdalena Misiorowska z RDLP a w jego skład wejdą osoby posiadające niezbędną wiedzę merytoryczną i doświadczenie w zakresie biologii, ekologii oraz zachowania niedźwiedzi, a także bardzo dobrą znajomość lokalnych uwarunkowań terenowych. Do współpracy zostali zaproszeni również przedstawiciele środowisk naukowych oraz reprezentanci strony społecznej.
- Z uwagi na skalę zjawiska oraz rosnącą liczbę konfliktów na linii człowiek – niedźwiedź, działania zespołu traktuję priorytetowo. Ważne, żeby konkretnymi sprawami zajmowali się specjaliści – dodaje dyrektor Pigan. – Zespół zajmie się również przygotowaniem propozycji modyfikacji gospodarki leśnej na obszarach bytowania niedźwiedzi i opracowaniem sposobów pozwalających na zatrzymanie drapieżników w środowisku leśnym, np. poprzez zwiększenie dostępności naturalnej bazy pokarmowej, choćby poprzez zakładanie dzikich sadów, poletek żerowych lub stref spokoju, by wokół gawry zapewnić im ciszę.
Zadaniem zespołu będzie również wsparcie działań prewencyjnych w skali regionalnej, w budowaniu świadomości na temat biologii i ekologii niedźwiedzi. Kolejne spotkanie zespołu zaplanowano na najbliższy wtorek 29 lipca.
Instrukcja „obsługi” niedźwiedzia
Jak nie spotkać niedźwiedzia i co zrobić, gdy się już na niego natkniemy? – poradnik
Niedźwiedzie (nawet te szukające pożywienia po turystach) zazwyczaj unikają człowieka, ale do spotkania może dojść. Aby spotkanie takie było bezpieczne i pozostało miłym wspomnieniem z górskiej wycieczki, a nie zakończyło się uszczerbkiem na zdrowiu, należy zachować kilka podstawowych zasad:
żeby nie spotkać niedźwiedzia:
przed wyjściem w góry należy sprawdzić, czy ze względu na niedźwiedzie zamknięte są jakieś szlaki oraz unikać przebywania w rejonie występowania niedźwiedzi po zmroku;
nie chodzić po zmroku samemu, niedźwiedzie unikają grup ludzi, szczególnie głośno rozmawiających;
nie wchodzić w gęste zarośla (młodniki, uprawy), gdzie mogą przebywać niedźwiedzie, gdzie nie mamy szans na wcześniejsze zauważenie zwierzęcia, a ono na zauważenie nas;
jedzenie powinno być szczelnie zapakowane, aby jego zapach nie skusił niedźwiedzia;
gdy spotkasz niedźwiedzia:
należy oddalić się w sposób cichy i spokojny – NIE NALEŻY UCIEKAĆ, ABY NIEDŹWIEDŹ NIE POTRAKTOWAŁ CIĘ JAK ZDOBYCZ! Nie należy także wchodzić na drzewo, niedźwiedź robi to znacznie lepiej;
szczególnie ostrożnie należy się wycofać, jeśli natrafimy na młode niedźwiadki, samica w ich obronie może być bardzo niebezpieczna;
nie wolno karmić niedźwiedzi, ani zostawiać resztek jedzenia, opakowań, które mogą je zainteresować, gdyż niedźwiedzie szczególnie niebezpieczne są podczas żerowania;
nie wolno zbliżać się do niedźwiedzia, np. aby zrobić zdjęcia czy sfilmować go. Błysk flesza lub ostre oświetlenie latarką może go rozdrażnić;
jeśli staniesz z niedźwiedziem oko w oko, należy delikatnie rozpiąć pas biodrowy plecaka, aby w razie czego móc go zrzucić – może zainteresuje się nim. NIE RÓB GWAŁTOWNYCH RUCHÓW, kontroluj jego zachowanie (nie patrz mu w oczy);
jeśli niedźwiedź obserwuje cię i ma uszy położone do tyłu, NAWET NIE RUSZAJ SIĘ! powoli wycofuj się. Jeżeli jesteś z dziećmi, zwracaj uwagę na ich zachowanie;
jeśli jednak niedźwiedź nie straci zainteresowania tobą, delikatnie połóż się na ziemi, podkurcz nogi, osłoń rękoma szyję i twarz – w większości przypadków niedźwiedź zostawi Cię w spokoju – w najgorszym razie powinien najwyżej podrapać.
* Zbiór porad powstał przy współpracy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie, Wydziału Środowiska i Rolnictwa PUW oraz Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii
Edward Marszałek
rzecznik prasowy RDLP w Krośnie